نمایش خیابانی و نسبت آن با فضاهای شهری

نویسنده

  • مجید سرسنگی دکتری ادبیات نمایشی. دانشیار گروه آموزشی هنرهای نمایشی دانشکدة هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
چکیده مقاله:

یکی از گونه‌های نمایش، از ابتدای آغاز این هنر، اجرا در «فضاهای بیرونی»، اعم از میادین، راه‌های عبور و مرور، مراکز تجمع مردم (نظیر بازارها، کشتزارها، مقابل معابد) و سایر فضاها از این دست بوده است. در روزگار معاصر نیز ما شاهد اجرای نمایش‌هایی هستیم که به جای استفاده از فضاهای «داخلی» و «رسمی»، محیط بیرونی، خیابان‌ها، کافه‌ها و دیگر مکان‌های نمایش «غیررسمی» را برای خود برمی‌گزینند. هرچند مشابهاتی بین اجراهای دستة اخیر با اجراهای عهد باستان قابل مشاهده است، اما در واقع نمایش‌های اجرا شده در فضای بیرونی یا مکان‌های نمایشی غیررسمی – که عمدتاً به نام «نمایش‌های خیابانی» نامیده می‌شوند – از فضای آیینی فاصله گرفته و تمرکز خود را بر مسایل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی نظامی معطوف کرده‌اند؛ مسایلی که بیشتر در قالب اعتراض به شرایط موجود مطرح می‌شوند. یکی از نقاط مشترک این اجراها در دوران کهن و روزگار معاصر، استفاده از «فضای شهری» (در مورد عهد کهن شاید فضاهای روستایی) به عنوان صحنة نمایش است. در واقع این نمایش‌ها با استفاده از فضاهای شهری نوعی هویت جدید را به شهر منتقل کرده و هم بر فضاهای شهری تأثیر می‌گذارند و هم از آن تأثیر می‌پذیرند. امروزه فضای شهری تنها به عنوان فضایی برای داد و ستد، ارتباط یا گذران زندگی فیزیکی و مادی تلقی نمی‌شود، بلکه به استناد هنرهایی که فضای شهر را در‌نوردیده و اتمسفری معنوی (منتج از هنر) پدید می‌آورند، می‌تواند نقش بیشتر و والاتری در زندگی بشر ایفا کند. تا کنون پژوهشگران مختلفی چه در داخل، چه در خارج از کشور به موضوع «نمایش خیابانی» یا «تئاتر خیابانی» پرداخته‌اند. وجه مشترک همة این پژوهش‌ها، تأکید بر اصول اجرایی این گونة نمایشی بوده است و کمتر کسی به این موضوع از منظر اهمیت فضای شهری یا «شهر به مثابة صحنة نمایش» نگاه کرده‌اند. ویژگی این مقاله در قیاس با پژوهش‌های پیشین در ورود به موضوع از منظر «شهری» است. علاوه بر آن متاسفانه اغلب کتاب‌هایی که در این زمینه در کشور تألیف شده‌اند، تکرار یافته‌های محققین غربی بوده و کمتر نشانه‌ای از ابداع و هویت بومی «نمایش خیابانی و شهر» ایران در آنها مشاهده می‌شود. نگاه دوباره به «نمایش خیابانی» از منظر اهمیت فضای شهری و تأکید بر استفاده از فضاهای شهری به عنوان جایگاه اجرای نمایش، به دلیل رابطة نزدیک با مخاطب، وجود تماشاگران بالقوه و همچنین مضامینی که نسبت نزدیکی با زندگی اجتماعی مردم دارد، می‌تواند راهکارهای جدیدی را پیش روی هنر نمایش کشور نهاده و آن را به هنری جدی در زندگی روزمرة مردم تبدیل کند. نکته‌ای که در ایران قدیم به شدت مورد توجه هنرمندان و مردم بوده و در حقیقت این نوع نمایش را به جزیی از زندگی ایرانیان بدل کرده است.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نمایش خیابانی؛ رویکردها، دغدغه‌ها و راهبردها

تئاتر خیابانی یکی از اشکال نمایشی است که کمتر در جامعة ما و حتی در میان هنرمندان مورد توجه واقع شده است. این نمایش که غالباً در فضای باز انجام می‌شود، به واسطة صمیمیت حاکم بر فضای آن، و نیز به خاطر بیان دردهای اجتماعی، می‌تواند در جامعه مؤثر واقع شود. تئاتر خیابانی کارکردی دوگانه دارد، نخست، کارکرد جشنواره‌ای آن است که به صورت نمایش‌های دسته جمعی و کارناوالهای شادی برگزار می‌شود و سبب ایجاد همدل...

متن کامل

نمایش خیابانی؛ رویکردها، دغدغه ها و راهبردها

تئاتر خیابانی یکی از اشکال نمایشی است که کمتر در جامعة ما و حتی در میان هنرمندان مورد توجه واقع شده است. این نمایش که غالباً در فضای باز انجام می شود، به واسطة صمیمیت حاکم بر فضای آن، و نیز به خاطر بیان دردهای اجتماعی، می تواند در جامعه مؤثر واقع شود. تئاتر خیابانی کارکردی دوگانه دارد، نخست، کارکرد جشنواره ای آن است که به صورت نمایش های دسته جمعی و کارناوالهای شادی برگزار می شود و سبب ایجاد همدل...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

معاونت زنان خیابانی در جرایم جنسی و نسبت آن با قوادی، با محوریت قانون مجازات اسلامی مصوب 1392

جرم قوادی از جمله جرایمی است که علاوه بر ارتباط مستقیم با هتک عفت عمومی و از بین بردن اخلاق انسانی، زمینه ایجاد جرایم متعددی را فراهم می‌کند. بنابراین، شناخت زمینه‌های به وجود آمدن آن و فراهم نمودن مقدمات و از بین بردن این جرم حائز اهمیت فراوان است. از جمله زمینه‌های مهم و اساسی جرم قوادی، وجود زنان خیابانی می‌باشد که در این میان، شناخت پدیده زنان خیابانی و ارتباط آن با جرم قوادی که خود می‌توان...

متن کامل

جایگاه راهنماهای طراحی در فرآیند طراحی شهری و نقش آن ها در ارتقاء کیفیت فضاهای شهری

در دهه‌های اخیر بحث فرآیند طراحی‌شهری یا نگرش فرآیندی به طراحی شهری توجه بسیاری از نظریه پردازان و متخصصین طراحی شهری را به خود جلب نموده است. فرآیند طراحی شهری به تعریف بهتر و کاملتر مسائل، در نظر گرفتن راه حل‌های متعدد و بهینه‌یابی، تسهیل فرآیند اجرا، کمک به تصمیم گیری و طراحی منطقی، افزایش کارایی در طراحی، انتظام بخشی به مراحل مختلف طراحی و ... منجر می‌گردد. اما آن چه که به عنوان هدف اصلی طی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 34

صفحات  37- 48

تاریخ انتشار 2015-10-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023